Radar, helikopter ve kâğıt başta olmak üzere daha birçok şeyin icadında hayvan davranışlarından faydalandık. Mimari ve mühendislik harikası yuvalarına göz attığımızda ise onlardan öğreneceğimiz daha çok şey olduğunu net bir şekilde anlıyoruz.
Yüzlerce metrelik binalar, uçan araçlar, akıllı telefonlar ve gözünüzde canlandırdığınız tüm son teknoloji ürünü cihazlar… Bunların tamamı bilim insanlarının yoğun mesaisi sonrası üretilse de dikkatli incelediğinizde bu modern araçların tamamında doğanın izlerini görebiliriz. Mimarlar, mühendisler üzerinde çalıştıkları cihazları geliştirmek adına böceklerden kuşlara hayvan davranışlarını yakından izlediler ve izlemeye de devam ediyorlar.
DOĞAYI TAKLİT EDİYORUZ
Bunlara birkaç örnek verecek olursak, savunma sanayinde dünya genelinde büyük bir üne sahip olan Skorsky helikopterleri için, mühendisler ‘yusufçuk’ böceğinden esinlendi. Radar sistemi yarasalardan, gösteri uçakları göçmen kuşlardan, robotların büyük kısmı örümcek bacaklarından esinlenerek oluşturuldu. İnsanın doğadan esinlenerek tasarladığı bu cihazların tamamı için bilim çevrelerinin verdiği isim ise Biyotaklit… Şimdi her biri mühendislik eseri olan, hayvanların doğal ortamlarında hazırladıkları mimari şaheserler olan yuvalarına göz atalım.
KARINCA GÖKDELENLERİ
Bu görüntü Almanya’nın Hessen şehrinde çekildi. Sadece bir santimetrelik boylarına rağmen, kırmızı ağaç karıncalarının evlerinin, onlar için gökdelen niteliğinde olduğunu söylesek yanlış olmaz. Bu yuvalar 2 metre yüksekliğe ve 5 metre genişliğe ulaşabilirler. Karıncalar, gökdelenlerinin içine su girmeyecek mega yol sistemleri de yerleştirirler.
TERMİT KULELERİ
Şimdi Kuzey Avustralya’dayız… Burada, ortalama 3 metre boyundaki termit kuleleriyle dolu devasa tarlalar mevcut. Bu kuleler zaman zaman 6 metreye çıkabilir. Düz kenarlı yapılar kuzey-güney yönelimine ve ustaca bir havalandırma sistemine sahipler. Termitler böylelikle içeride sabit bir sıcaklığı muhafaza ederler. Sabah ve akşam ışığı kulenin düz kenarlarına çarparak yeterli ısıyı verir. Öğlen saatlerindeki kavurucu güneş ışınları ise kulenin yalnızca dar kenarlara denk gelerek yok olur.
USTA MÜHENDİSLİK!
Avustralya’da yaşayan bir başka tür olan dokumacı karıncalar ise yuvalarını yapraklardan inşa ederler. İnşa sırasında; yetişkin inşaatçı karıncalar, yaprakları kıskaçlarıyla çekerler ve sonra onları larvaları tarafından üretilen ipek ipliklerle örerler. Dokumacı karıncalar 24 saat içinde bütün bir yuvayı inşa edebilirler.
MÜTHİŞ DEKORATÖRLER
Yeni Gine ve Avustralya’da yaşayan çardak kuşları ise yuvalarını süslemeleriyle tanınırlar. Bu kuşlar, aşk yuvalarını iç içe geçmiş çubuklar ve dal parçalarını kullanarak yaparlar. Fakat dekorasyona da önem veren çardak kuşları inşaatın ardından bir iç mimar gibi yuvanın zeminini zemini dekoratif objelerle kaplarlar. Yuva ne kadar ustaca olursa, erkeğin dişisini cezbetme şansı da o kadar artar.
GEOMETRİK EVLER
Doğanın mimarisi söz konusuysa arıları asla es geçemeyiz. Çiğnenmiş ağaç özüyle yapılmış bir yaban arısı yuvası en az Mısır Piramitleri kadar etkileyicidir. Yaban arıları genellikle ahşap parçacıklardan elde ettikleri salgılarından oluşturulan bir tür kâğıt ile yuvalarını oluşturur. Binlerce yıl önce Çinli kağıt mucitlerinin de eşekarılarından ilham aldıkları bir gerçektir. Eşekarısı yuvaları, paralel çizgilerle hizalanmış ve küçük girişi olan yapıdadır. Katmanlar, arıları dış dünyadaki fiziksel tehlikeler ve güçlü sıcaklık dalgalanmalarından korur.
KUNDUZLAR VE EVLERİ
Dünya üzerindeki canlılar arasında en usta mimarlardan biri de kunduzlardır. Kunduz barınaklarına yalnızca düşmanlara, soğuğa ve sıcağa karşı koruma sağlayan bir su altı girişinden erişilebilir. Kunduzlar, ağaç ve odun parçaları ile inşa ettikleri barajlarla, aynı zamanda yaşam alanları olan su havzalarının su yüzeylerini de düzenlerler. Bunu yaparken yuvalarının girişini de sudan korurlar.
YERALTI YUVALARI
Çayır köpekleri ve tavşanlar başta olmak üzere çok sayıda kemirgen, dış etkenlerden korunmak adına evlerini yeraltına inşa ederler. Bu hayvanlar belli bir yüksekliğin altına indikten sonra oluşturdukları paralel tünellerle evlerinin su baskınlarından korunmasını sağlarlar. Ayrıca, tünellerin çıkışında oluşturdukları volkan ağızlarıyla, yuvalarının dışarıdaki havayı da doğru bir şekilde almasını sağlarlar.
BALON BALIĞI İŞLEMELERİ
Zehirlidir, ısırdığında zarar verir ve işgalci bir türdür… Ancak balon balıkları aynı zamanda dünyanın en başarılı işleme sanatçılarından biridir. Bu balık türünün erkeği, bir eşi çekmek için okyanus tabanındaki kumlarda, yüzgeçleriyle adeta usta bir ahşap oymacısı gibi yüzgeçlerini kullanarak sanat eserleri yaratırlar.
